ZNAJDZIESZ NAS:
Plan gospodarki niskoemisyjnej to dokument strategiczny sporządzany na lata 2014-2020 dla obszaru gminy. Zawiera zestaw działań na rzecz rozwijania gospodarki niskoemisyjnej.
Zadaniem PGN jest wsparcie realizacji celów określonych w unijnym pakiecie energetyczno-klimatycznym (tzw. pakiet 3×20) do 2020 r.
Emisja gazów cieplarnianych powoduje zmiany klimatyczne, które odczuwamy przede wszystkim poprzez ekstremalne zjawiska pogodowe, jak: fale upałów, nawalne deszcze i powodzie, częste susze czy burze śnieżne (usuwanie skutków tych zjawisk kosztowało Polskę dotychczas ponad 54 mld zł). Emisja szkodliwych substancji do atmosfery wpływa również na zdrowie człowieka. Do najczęstszych chorób należą: choroby układu oddechowego, czy nowotwory. Strategią przeciwdziałania zmianom klimatycznym jest koncepcja gospodarki niskoemisyjnej.
Gospodarka niskoemisyjna zakłada zmniejszenie zużycia energii na obszarze danego regionu poprzez podnoszenie efektywności energetycznej, w szczególności budynków i urządzeń. Gospodarka niskoemisyjna kładzie szczególny nacisk na redukcję wykorzystania tradycyjnych paliw (tj. węgiel, ropa i gaz) na rzecz odnawialnych źródeł energii, jak energia słoneczna, wiatrowa lub geotermalna. Taki typ gospodarki zakłada wdrażanie niskoemisyjnych i ekologicznych technologii przy równoczesnym wzroście jej konkurencyjności.
Podstawą dla polskich miast i gmin do transformacji w gospodarkę niskoemisyjną jest Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej (NPRGN). Obecnie przyjęto założenia do tego programu w horyzoncie czasowym do 2050 roku. Celem NPRGN jest podniesienie konkurencyjności polskiej gospodarki i zapewnienie korzyści środowiskowych poprzez m.in. wzrost innowacyjności i wdrożenie nowych technologii, zmniejszenie energochłonności i zastosowaniu OZE. Program ma być realizowany przez lokalne samorządy i przedsiębiorstwa. Cele i założenia NPRGN wynikają z międzynarodowych zobowiązań klimatycznych, takich jak Protokół z Kioto czy unijny pakiet energetyczno-klimatyczny (tzw. 3×20), Strategia Europa 2020 i Dyrektywa CAFE.
Porozumienie Burmistrzów (Convent of Mayors)
Po przyjęciu przez Unię Europejską w 2008 roku pakietu klimatyczno-energetycznego Komisja Europejska, aby wspierać działania podejmowane przez władze lokalne zmierzające ku wdrożeniu polityk na rzecz zrównoważonej energii, zainicjowała Porozumienie między burmistrzami. Mając bowiem na uwadze, że 80% zużycia energii i emisji CO2 związanych jest z działalnością obszarów miejskich, władze lokalne odgrywają istotną rolę w łagodzeniu skutków zmian klimatycznych.
Porozumienie między burmistrzami ze względu na wyjątkową cechę, jaką jest mobilizowanie działaczy lokalnych i regionalnych wokół realizacji celów Unii Europejskiej, jest ruchem jedynym w swoim rodzaju, a przez instytucje Unii Europejskiej jest podawane jako przykład wyjątkowego modelu rządzenia wielopoziomowego.
SEAP – Plan działań na rzecz zrównoważonej energii
W celu przełożenia politycznego zobowiązania na konkretne środki i projekty sygnatariusze Porozumienia zobowiązują się do przygotowania stanowiącej punkt odniesienia inwentaryzacji emisji oraz dostarczenia – w ciągu roku od przystąpienia – planu działań na rzecz zrównoważonej energii. Plan ten obejmować ma kluczowe działania, jakie zamierzają oni podjąć.
Plan zrównoważonej energii dla Torunia
Toruń jako jedno z nielicznych polskich miast podjęło inicjatywę na rzecz zrównoważonej energii. W 2012 roku miasto jako jedno z nielicznych przystąpiło do europejskiej inicjatywy Porozumienie Burmistrzów i opracowało Plan Działań na Rzecz Zrównoważonej Energii (SEAP). Poprzez przystąpienie do Porozumienia władze miasta zadeklarowały chęć realizacji celów europejskiej strategii energetyczno-klimatycznej na poziomie lokalnym, dla poprawy jakości życia mieszkańców. Strategia ta zakłada ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, wzrost efektywności energetycznej oraz zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii.
Zadania w SEAP koncentrują się głównie na sektorze transportu (rozwój sieci drogowej – upłynnienie ruchu, rozwój komunikacji publicznej), budownictwie (termomodernizacje) oraz wsparciu i edukacji mieszkańców w zakresie efektywnego wykorzystania energii. Realizacja SEAP przynosi miastu oszczędności ok. 4,8 mln zł rocznie w sektorze budynków publicznych i oświetlenia ulicznego oraz ok. 650 tys. zł rocznie w sektorze transportu publicznego.
Wizję rozwoju gospodarki niskoemisyjnej w mieście będzie określał plan gospodarki niskoemisyjnej (w skrócie PGN). Toruń otrzymał dofinansowanie do opracowania planu w wysokości 85 proc. w ramach przeprowadzonego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej konkursu, z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013 w ramach działania 9.3. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej – plany gospodarki niskoemisyjnej.
W najprostszym ujęciu PGN to dokument o charakterze strategicznym zawierający katalog działań zmierzających do redukcji zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych oraz zwiększenia potencjału zielonych źródeł energii i niskoemisyjnego transportu w mieście do 2020 roku.
Cele PGN
PGN ma się przyczynić do realizacji celów określonych w europejskim pakiecie klimatyczno-energetycznym oraz cele w zakresie jakości powietrza wynikające z Strategii Czyste Powietrze dla Europy (Dyrektywa CAFE – Clean Air for Europe). Pakiet zakłada redukcję emisji gazów cieplarnianych o 20%, wzrost udziału odnawialnych źródeł energii o 15% oraz wzrost efektywności energetycznej o 20% do 2020 roku. Dodatkowo plan realizuje założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej.
Dlaczego powstaje plan gospodarki niskoemisyjnej?
Dokument, do którego opracowania przystąpił Urząd Miasta Torunia będzie zawierał katalog działań inwestycyjnych i nieinwestycyjnych, które posłużą ograniczeniu emisji CO2, poprawie bezpieczeństwa energetycznego z wykorzystaniem OZE i podniesienie efektywności energetycznej. W efekcie uzyskamy poprawę jakości powietrza i środowiska na terenie miasta. Miasto zyska przede wszystkim możliwość starania się o dofinansowanie na działania proekologiczne z funduszy unijnych. PGN będzie konieczny przy składaniu wniosku o współfinansowanie danego przedsięwzięcia.
OSZCZĘDNOŚCI – wymiernym efektem transformacji gminy są oszczędności dla lokalnego budżetu, dzięki ograniczeniu zużycia paliw i energii w budynkach użyteczności publicznej.
REDUKCJA EMISJI – skutkiem wdrożenia przewidzianych w planie zadań jest faktyczna redukcja emisji gazów cieplarnianych, w tym dwutlenku węgla (CO2) i metanu (CH4).
REDUKCJA INNYCH ZANIECZYSZCZEŃ – oprócz redukcji emisji gazów cieplarnianych, nastąpi również obniżenie emisji innych ubocznych produk tów spalania (tlenki azotu i siarki, rakotwórczego benzo(a)pirenu oraz pyłów PM10 i PM2.5).
JAKOŚĆ POWIETRZA – wymiana źródeł ciepła na bardziej efektywne i wykorzystanie OZE przyczyni się bezpośrednio do poprawy jakości powietrza w mieście, a tym samym i zdrowia mieszkańców.
BAZA EMISJI – w ramach projektu miasto otrzyma bazę danych zużycia paliw i energii dla poszczególnych sektorów gminy i pojedynczych budynków użyteczności publicznej i oświatowych.
MONITORING POSTĘPÓW – na podstawie utworzonej bazy danych, gmina będzie przeprowadzała monitoring podejmowanych działań, by ocenić ich efektywność.
BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE – wdrażanie alternatywnych rozwiązań energetycznych zapewnia bezpieczeństwo dostaw ciepła i energii elektrycznej.
Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, plan gospodarki niskoemisyjnej jest warunk iem uzyskania finansowania z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 na działa nia z zakresu:
Miasto będzie mogło wykorzystać PGN również do stara nia się o środki z Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO), Programu działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE), funduszu EOG oraz środków krajowych (rozdysponowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej). Dzięki realizacji działań zawartych w planie na terenie Torunia nastąpi również redukcja emisji dwutlenku węgla oraz innych zanieczyszczeń, jak: tlenków azotu, benzo(a)pirenu oraz pyłów PM10 i PM2,5, pochodzących głównie ze spalania paliw w transporcie i przydomowych piecach (tzw. niska emisja).
Plan gospodarki niskoemisyjnej zakłada wskazanie zadań inwestycyjnych na okres 2014-2020, w następujących obszarach:
Plan zakłada również zaplanowanie zadań nieinwestycyjnych w nastęujących obszarach:
Wszystkie zadania wpisane do planu zostaną opisane pod kątem korzyści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych (redukacja emisji CO2) ze wskazaniem planowanych źródeł finansowania, terminem realizacji oraz jednostką odpowiedzialną za ich realizację.
Działania zawarte w Planie dla miasta powinny być ukierunkowane na cele w zakresie:
Przykładem działań ujętych w planie mogą być:
Wskazane działania muszą być zgodne z obowiązującymi lokalnymi Programami ochrony powietrza (POP) i planami działań krótkoterminowych (PKD).
WIĘCEJ O PLANOWANYCH DZIAŁANIACH W TORUNIU MOŻNA PRZECZYTAĆ W ZAKŁADCE PLANOWANE DZIAŁANIA
Plan zakłada konieczność jego monitorowania oraz aktualizacji (np. co 2 lata) przez odpowiednią jednostkę Urzędu Miasta posiadającą kompetencję w tym zakresie. Do wskaźników monitorowania planu gospodarki niskoemisyjnej należy zaliczyć:
1.Poziom redukcji emisji CO2 w stosunku do lat poprzednich (w tym przypadku do określonego roku bazowego);
2.Poziom redukcji zużycia energii finalnej w stosunku do przyjętego roku bazowego (tj. poprawa efektywności energetycznej);
3. Udział zużytej energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych.
Cele i założenia Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Torunia są zgodne z następującymi dokumentami strategicznymi na poziomie krajowym:
Cele i założenia Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Torunia są zgodne z następującymi dokumentami strategicznymi na poziomie miejskim:
Urząd Miasta Torunia
ul. Wały Gen. Sikorskiego 8
87-100 Toruń
Jednostka odpowiedzialna za projekt:
Wydział Gospodarki Komunalnej
ul. Legionów 220
87-100 Toruń
e-mail: wgk@um.torun.pl
